ışığa duyarlılık ne demek?

Işığa Duyarlılık (Fotosensitivite) Hakkında Bilgi

Işığa duyarlılık veya fotosensitivite, cilt başta olmak üzere vücudun bazı bölgelerinin güneş ışığına veya yapay ışık kaynaklarına karşı anormal derecede hassas olması durumudur. Bu durum, normalde sorun yaratmayacak ışık seviyelerine maruz kalındığında bile ciltte reaksiyonlara neden olabilir.

Nedenleri:

Işığa duyarlılığın pek çok farklı nedeni olabilir. Bunlar arasında;

• Genetik yatkınlık: Ailede ışığa duyarlılık öyküsü olan kişilerde risk artabilir.
• Bazı ilaçlar: https://www.nedemek.page/kavramlar/Ilaçların%20yan%20etkileri bazı ilaçlar ışığa duyarlılığı tetikleyebilir. (Örneğin, bazı antibiyotikler, ağrı kesiciler, antidepresanlar)
• Cilt hastalıkları: https://www.nedemek.page/kavramlar/Egzama, https://www.nedemek.page/kavramlar/Lupus gibi bazı cilt hastalıkları ışığa duyarlılığı artırabilir.
• Kimyasal maddeler: Bazı kozmetik ürünlerde, sabunlarda veya deterjanlarda bulunan kimyasallar fotosensitiviteye yol açabilir.
• Bitkisel ürünler: Bazı bitkisel yağlar ve özler de ışığa duyarlılığa neden olabilir.
• Porfiri: https://www.nedemek.page/kavramlar/Porfiri nadir görülen genetik bir hastalıktır ve ışığa karşı aşırı duyarlılığa neden olabilir.

Belirtileri:

Işığa duyarlılığın belirtileri kişiden kişiye ve neden olan faktöre göre değişebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Güneşe maruz kalan cilt bölgelerinde kızarıklık, kaşıntı, kabarcıklar veya yanma hissi
• Ciltte döküntü veya kuruluk
• Güneş yanığına benzer reaksiyonlar
• Gözlerde sulanma, kaşıntı veya ağrı
• Nadir durumlarda, baş ağrısı, mide bulantısı veya ateş

Tanı:

Doktor, hastanın tıbbi öyküsünü alarak, fiziksel muayene yaparak ve gerekirse bazı testler yaparak ışığa duyarlılığı teşhis edebilir. Testler arasında https://www.nedemek.page/kavramlar/Fototest (ışık testi) ve alerji testleri yer alabilir.

Tedavi:

Işığa duyarlılığın tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

• Işıktan korunma: Güneşten kaçınmak, güneş kremi kullanmak, şapka ve güneş gözlüğü takmak.
• İlaç tedavisi: Kortikosteroid kremler, antihistaminikler veya diğer ilaçlar kullanılabilir.
• Altta yatan hastalığın tedavisi: Eğer ışığa duyarlılık bir hastalıktan kaynaklanıyorsa, o hastalığın tedavi edilmesi gerekir.

Önleme:

Işığa duyarlılığı önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:

• Güneşin en yoğun olduğu saatlerde (10:00-16:00) güneşten kaçının.
• Güneşe çıkmadan 30 dakika önce geniş spektrumlu (UVA ve UVB ışınlarına karşı koruyan) güneş kremi kullanın ve gün içinde düzenli olarak tekrarlayın.
• Koruyucu giysiler giyin (uzun kollu gömlekler, pantolonlar, şapka ve güneş gözlüğü).
• Işığa duyarlılığı tetikleyebilecek ilaçlardan veya kimyasallardan kaçının.
• Cilt bakım ürünlerinizi dikkatli seçin ve alerjik reaksiyonlara neden olabilecek ürünlerden kaçının.
• Doktorunuzla konuşarak, kullandığınız ilaçların ışığa duyarlılık yapıp yapmadığını öğrenin.